Creatief denken
Creatief denken is de vaardigheid oplossingen of ideeën te bedenken vanuit een creatieve, en soms onverwachte hoek. Lees hier waar je het voor kan inzetten, over spelregels en wat het binnen een team nog meer oplevert.Wat is creatief denken?
Creatief denken is het vermogen om uit de geijkte denkpaden te stappen en nieuwe wegen te ontdekken. Niet rechtdoor van A naar B gaan, maar de vaste denkpatronen doorbreken. Zelf en in een groep.
De weg van A (je uitdaging) naar B (de oplossing) leidt vaak tot de al bekende oplossingen, of discussies. Iemand oppert een idee en een ander ziet vooral de belemmeringen. Zoals: ‘Ja, maar…’, ‘dat kan niet!’ of ‘dat hebben we al eens geprobeerd!’
Creatief denken kenmerkt zich door het denken in (nieuwe) kansen en mogelijkheden. Zo blijf je niet hangen in onmogelijkheden en ontstaan nieuwe oplossingen of invalshoeken.
Creatief denken kan je inzetten voor:
- Conceptontwikkeling en vernieuwende oplossingen;
- Valkuilen en blinde vlekken uit plannen te halen;
- Gedragen en uitgewerkte strategieën voor het komende jaar en verder, in plaats van plannen of visie van bovenaf op te leggen;
- Teambuilding & teamontwikkeling,
- Verbeterde communicatie, samenwerken en meer openheid;
- Effectiever vergaderen;
- Elkaars denkstijlen beter benutten.
Creatief denken doe je in eerste instantie door véél te bedenken: divergeren. Je gaat eerst voor kwantiteit, in plaats van de kwaliteit.
Daarna ga je pas convergeren: de keuzes maken en verder uitwerken.
Met tools die daarbij ook nog eens aanzetten tot anders denken kan je tot nieuwe oplossingen komen voor vragen of problemen waar je tegenaan loopt. Of zelfs baanbrekende ideeën, of zelfs een toekomstvisie of strategie maken.
Out-of-the-box denken is slechts een van de manieren! Er zijn ook andere technieken, zoals vragen omgekeerd stellen. Associëren op meerdere manieren. Elementen stapelen. Elementen weglaten. Start2Create gebruikt in totaal meer dan 40 technieken om groepen te begeleiden.
Een andere groepsdynamiek door creatief denken
- Er is niet steeds één iemand aan het woord;
- Ook de stille mensen komen aan het woord;
- Door de verschillende manieren van stemmen zie je waar enthousiasme en draagvlak voor is;
- Je voorkomt groepsdenken
- Je weet weerstand in een vroeg stadium te voorkomen;
- Of juist weerstand weer in goede banen te leiden;
- Beter met elkaar communiceren en samenwerken.
Hoe je creatief denken kan gebruiken
Creatief denken is een brede vaardigheid waarmee je uit vaste denkpatronen stapt en nieuwe ideeën bedenkt. Het draait om verbeeldingskracht, het leggen van onverwachte verbanden en het vinden van originele oplossingen en conceptontwikkeling.
Je kan het overal op toepassen: van brainstormsessies tot aan strategie, teambuilding en het versterken van samenwerking en communicatie.
Met de creatief denken methodiek leg je een basis voor:
- Een totaal nieuwe manier om overleggen leuker en effectiever te maken. Intern, of met externe stakeholders;
- Conceptontwikkeling en toewerken naar experimenten / pilots;
- Samenwerking, co-creatie en verbeterde communicatie;
- Eigenaarschap – want de uitkomsten komen uit de mensen zelf.
Creatief denken als basis voor verandering
“We zien dat anders denken verbinding tussen mensen tot stand brengt. Wij vertellen mensen niet wat ze moeten doen, we laten hen zelf de invalshoeken en concepten bedenken. Zo is er een andere dynamiek, en minder discussie. Je denkt veel meer met elkaar mee, dan dat je de ander probeert te overtuigen. Mensen stappen met elkaar uit de ‘Ja, maar…’ en in de ‘Ja, EN!’
Het vergt wel wat skills als facilitator. Je moet die openheid ook wel voor elkaar weten te krijgen. Helemaal als het om communicatievraagstukken of strategie gaat.”
Inmiddels traint Start2Create al 10 jaar professionals in diverse sectoren. Het vierdaagse opleidingsprogramma is voor managers, directeuren en aanstormende talenten die meer creativiteit en lef in hun team willen brengen.
Lijkt dit niet op… design thinking?
Ja! De basis is hetzelfde. Design thinking is een gestructureerde methode die gebruik maakt van creatief denken om problemen op te lossen, met de gebruiker centraal. Het volgt vaak 5 stappen:
Empathize – De behoeften van de gebruiker begrijpen;
Define – Het probleem scherp formuleren;
Ideate – Creatieve ideeën bedenken;
Prototype – Een snelle, testbare oplossing maken;
Test – De oplossing toetsen en verbeteren.
Voor design thinking kom je ideaal gezien een aantal keer bijeen om aan elkaar terug te koppelen hoe het experimenteren is geweest.
Creatief denken: méér dan design thinking
Creatief denken is meer dan alleen de ‘Ideate‘ stap van design thinking. Of je nu een vraagstuk aanvliegt, een nieuw concept ontwikkelt, of werkt aan een nieuwe strategie of visie: een creatief denken sessie valt of staat met hoe het is ingebed in het proces van dezelfde 5 stappen, en meer.
Wanneer wordt de doelgroep betrokken? Wat is de echte vraag? Hoe maak je de stap van bedenken naar doen?
Vóórdat je ergens beleid van gaat maken is het handig eerst te testen. Het niet te bedenken voor de doelgroep, maar mèt. Plannen niet over de bune te gooien, maar omwille van eigenaarschap en een succesvolle testfase stakeholders in een vroeg stadium te betrekken.
Daarbij is het raadzaam de aanleiding, de setting, de denkstijlen van de deelnemers en de onderliggende vragen te kennen.
Succesvol creatief denken met spelregels
Oordelen liggen altijd op de loer. Het automatisch brein neemt dikwijls een loopje met je. Door een oordeel te vellen over andermans idee, sla je wat de ander zegt van tafel. Zoals met ‘Ja, maar…’
Door een oordeel uit te stellen tijdens een opdracht breekt de weg open naar meer unieke ideeën. En ook veel méér ideeën. Kwantiteit. Niet meteen voor het beste idee gaan dus!
Meeliften (associëren op elkaars ideeën) gaat dan ook vloeiender. Je borduurt op elkaar voort, inderdaad door te denken in ‘Ja, EN hoe kan het ook?’ Ja, EN waar staat het voor?’
Unieke invalshoeken ontstaan ook door soms de mafste dingen te opperen. Heb dus lef. En heb ook lef te kijken waar de moeilijke concepten voor staan. Daar schuilen de meest unieke uitkomsten in.
3 redenen waarom creatief denken belangrijk is
1. Er doen zich nieuwe oplossingen of ideeën voor
Kritiek leveren is makkelijker dan creatieve invalshoeken bedenken die tot oplossingen en ideeën kunnen leiden. De ‘Ja, maar…’ gevolgd door tal van argumenten waarom iets niet kan, kan een behoorlijke domper zijn als je bij elkaar zit. Door met elkaar t denken in mogelijkheden (dimmen) in plaats van denken in problemen (dippen) doen zich soms oplossingen voor waar je niet eerder aan hebt gedacht.
2. Creatief denken maakt je overleg beter
Brainstorm, vergadering, netwerkbijeenkomst of presentatie
Door creatief denken technieken als associëren of meeliften te gebruiken, kom je tot frisse ideeën. En ook tot andere dynamiek en communicatie binnen een groep. Oordelen en denken in beperkingen maken plaats meer openheid en een betere interactie
3. Samen bedenken, in plaats van de ander overtuigen
Je kan zelf heel creatief zijn en allerlei kansen zien. Maar wat doe je als niet iedereen inziet wat er allemaal mogelijk is? Als die ander niet mee te krijgen is in dat toch geweldige idee? De kunst in het creatief denkproces is het niet alleen van jezelf te laten zijn. Wat er dan gebeurt is dat oplossingen die aangedragen worden, uit henzelf komen. Je doorbreekt daarmee aloude discussies en elkaar almaar proberen te overtuigen.
Hoe doe je dat, creatief denken?
Sommige mensen kunnen makkelijk creatieve ideeën uit hun mouw schudden. Een ander gaat wat meer als een diesel en heeft meer tijd nodig. Toch is iedereen creatief. Je moet alleen aan de juiste knoppen draaien om het eruit te krijgen. En, creativiteit en probleemoplossend denken valt te trainen.
Er zijn tal van praktische werkvormen die je helpen om uit de geijkte paden te stappen. Om professioneel, effectief en op een leuke manier te brainstormen.
Meer informatie
Heb je vragen of wil je weten of een training voor jou en je collega’s interessant is? Vul het formulier hieronder in of neem contact op met Kyra (kyra@start2create.nl)
Speelde als golfster op de Europese Tour. Studeerde af in organisatiesociologie. Maakte al vroeg kennis met ondernemen en het trainersvak.
Sportjournalist van huis uit, met een bak aan ervaring als presentator op radio en televisie. Etienne is een echte ondernemer.