Wat is groepsdenken?

Groepsdenken staat voor de (sterke) sociale druk om consensus te bereiken. Het kan leiden tot zelfcensuur en het vermijden van afwijkende meningen. Individuen voelen zich mogelijk niet vrij om hun echte zorgen te uiten. Of kritiek.

Komt die almaar kritische noot van die ene collega wel eens je neus uit? Toch zit er een positieve kant aan: er is immers communicatie. Iemand spreekt zich uit. Je hebt misschien nog geen oplossing of nieuwe weg met elkaar bedacht, maar je bent wel al een stap verder dan in de fase van groepsdenken.

Bij groepsdenken is de kans groot dat aan de oppervlakte iedereen het eens is met de genomen beslissing. Toch kan er ook stille tegenstand zijn. Dit wordt versterkt doordat niet iedereen zich uitspreekt. Conflict wordt uit de weg gegaan.

Ontdek hieronder de nadelen van groepsdenken èn drie manieren om hieraan te ontsnappen.

De nadelen van groepsdenken voor besluitvorming

Door de schijn-consensus kan het aan eigenaarschap en draagvlak gaan ontbreken op de momenten dat het nodig zal zijn. Ook kan er een flinke rem zitten op creativiteit.

Wil je als organisatie echt in beweging blijven, dan zullen creativiteit en kritisch nadenken hand in hand moeten gaan. Ze zijn de voorwaarden voor effectieve besluitvorming.

Door groepsdenken kan besluitvorming uitblijven. Stel dat er wel besluiten worden genomen, dan kan dit een negatieve onderstroom voeden. Alles wat je als individu of als team uit het verleden meeneemt, blijft een rol spelen.

Ook worden risico’s ofwel over het hoofd gezien door groepsdenken, ofwel ze worden genegeerd. Al met al niet heel bevordelijk voor het proces en de onderlinge werkrelaties.

Train jezelf in anders vergaderen

Hoe doorbreek je groepsdenken?

Zijn mensen geneigd zich vast te willen houden aan hoe het was? Als je doet wat je deed, krijg je wat je had. Kijk of je zonder de pijn en de nadelen te benadrukken het over een andere boeg kan gooien.

Tip 1: Schrap het vaste vergaderrondje

Een vragenrondje heeft als nadeel:

– dat we vaak in de uitleg- of verdedig modus schieten
– dat we de ander willen overtuigen
– dat je vooral aan jouw beurt denkt die erna komt, zodat je de informatie van degene voor je niet goed in je opneemt.

Wat kan je dan wel doen? Lees het in tip 2 en tip 3.

Tip 2: De Disney-methode

Bij groepen vanaf 6 mensen loop je de kans terecht te komen in groepsdenken. Om dit te voorkomen kan je variëren in de opdrachten die je aan groepjes van 3 of 4 personen meegeeft. Bij Start2Create noemen we dat de Disneymethode.

De voordelen:

Meer creativiteit en probleemoplossend denken.
Heeft iedereen meer spreektijd
Worden meningen eerder gedeeld
Zijn stille mensen vaker aan het woord en de meest aanwezige wat minder
Kom je tot meer meningen en ideeën en daarmee is er minder streven naar consensus.

Tip 3: Introduceer andere vergadertechnieken

Evalueer ook eens open hoe mensen de vergaderstructuur ervaren en wat andere mogelijkheden kunnen zijn. Ook dat kan je in groepjes van vier (of 3) doen. In een pressure cooker van 5 minuten kom je al een heel eind.

En, hoe mooi is het als mensen niet opkijken tegen een vraagstuk, maar er juist plezier aan beleven dit op te lossen. Dan kan de creatief denken methodiek in diverse werkvormen een uitkomst zijn. Start2Create begeleidt grote en kleine groepen om uit het groepsdenken te stappen en in de #jaEN.

Bekijk hier onze programma’s

Zelf de tools leren voor vergaderingen en bijeenkomsten?

Ben je in je werk vooral veel aan het faciliteren of voorzitten, of ben je trainer of projectleider die veel in groepsverband werkt? De driedaagse opleiding geeft je je handvatten om dit proces vakkundig en op verfrissende manier te faciliteren.

Je leert:

Praktische brainstormtechnieken en strategische tools
Input ophalen en ideeën en meningen te benutten
Dynamiek in groepen beïnvloeden
Omgaan met weerstand in de groep
Doorpakken na besluitvorming.

Naar de opleiding

Wil je een kennismaking aanvragen met een van onze trainers? Laat het ons weten via het formulier hieronder.

Kyra van Leeuwen

Speelde als golfster op de Europese Tour. Maakte al vroeg kennis met ondernemen en het trainersvak.

Etienne Verhoeff

Sportjournalist van huis uit, met een bak aan ervaring als presentator op radio en televisie. Etienne is een echte ondernemer.

Daniëlle Krijger

Al op jonge leeftijd gevormd door de turnsport. Daniëlle herken je aan haar lef, energie en lach.