De essentie van effectief brainstormen: uit de vaste denkkaders stappen
Maak je wel eens een stagnatie in de stroom aan ideeën mee? Of zie je vaker dat dezelfde mensen aan het woord zijn of dominant aanwezig zijn, maar wordt er niets van gezegd – of mee gedaan? Of wordt er wel eens gemopperd, of er is een tekort aan eigenaarschap? Dan ben je waarschijnlijk in een reguliere, niet-zo-effectieve brainstorm beland.
Doel van brainstormen is vaste denkpatronen te doorbreken en op andere gedachten komen. En het even anders aan te pakken dan ‘gewoon’. Ideaal gezien doe je dat samen met anderen en loop je met nieuwe energie de meeting uit.
Toch levert een brainstorm vaak minder op dan van te voren gehoopt of verwacht. In dit artikel kijken we eerst naar de valkuilen. Daarna krijg je enkele eenvoudige tips en tools voor een effectieve brainstorm.
Regulier brainstormen
Natuurlijk komen ze niet altijd voor of allemaal tegelijk, maar de meest bekende kenmerken van een reguliere brainstorm zijn:
- De vraag bepalen in de sessie zelf, met het nodige denkwerk. Wie, wat, welke, waarom of hoe
- Geen start met spelregels, of elkaar corrigeren op de spelregels tijdens de sessie
- Individueel en in stilte je ideeën opschrijven
- Geen diversiteit in werkvormen
- Je mond vooral dicht houden als je schrijft
- Algemeen spuien
- Tweetallen of kleine groepen
- Een voor een een idee presenteren of het rijtje af
- Eén of een paar mensen lang (of voornamelijk) aan het woord
- Groupthink
Tip 1: Concrete vragen bepalen
Een concrete vraag is noodzakelijk. Maar het formuleren van een sterke vraag kan een uitdaging zijn. Wat we met Start2Create vaak zien is de neiging allesomvattende vragen te stellen. Gebruik de vuistregel: hoe concrete, hoe beter.
- Denk vooraf al na over vraagstukken. Maar haal de vragen ook op uit de groep.
- Ruim minimaal een half uur in voor 1 vraag
- KISS. Keep it Simple Stupid. Een zo kort mogelijke vraag die echt tot de kern komt gaat je verder helpen
- FUN: Formuleer de vragen eens niet op de gewone manier, maar gooi er meer pakkende of beeldende woorden in
En vermijdt dit:
- Lange vragen
- Vragen met en / of / veel komma’s
- Vragen met abstracte woorden
- Meerdere vragen in 1 vraag
Tip 2: Spelregels toepassen
Het buiten de gebaande paden denken moet je wel weten te regisseren. Daarom zijn een aantal spelregels heel handig om in te zetten. Google eens op brainstormen of creatief denken en de kans is groot dat je deze tegen komt:
1. Oordeel uitstellen – we hebben er allemaal last van, maar bewaar je oordel toch tot een later moment.
2. Kwantiteit boven kwaliteit – er bestaat geen fout, je mag alles roepen.
3. Meeliften op elkaar – je zet je brein ook aan door het antwoord van een ander.
4. Lef! – Uit de meest idiote ideeën kunnen unieke oplossingen komen.
Tip 3: Maak input groot zichtbaar
Gebruik flip-over vellen, zodat iedereen goed kan meelezen. Door te werken met post-its zijn woorden vaak moeilijk leesbaar. Zelfs al sta je met z’n drieën om een tafel, leg een groot vel neer! Zo kan je makkelijker op elkaar meeliften.
Ook schrijf je vaak als individu op een post-it. Het blijft dan langer stil in de ruimte, wat minder energie geeft. Maar ook kan je moeilijker meeliften op de ideeën van anderen.
Tip 4: Werk in groepjes van 4 voor echt effectief brainstormen
Disney heeft het ooit onderzocht en getest. In groepjes van vier komt de meeste creativiteit los. In duo’s of drietallen loopt het eerder spaak.
Bij deelgroepjes vanaf vijf mensen heeft de schrijver het heel druk met het verwerken van alle input. En je ziet vaak een tweedeling in het groepje ontstaan, met meerder gesprekken die langs elkaar heen lopen. Zo hoor je niet alles van elkaar!
Een van de grootste valkuilen van een reguliere brainstorm is met elkaar te belanden in een gesprek over wat al is, wat al eerder is geprobeerd (en mislukt), of wat toen gedaan is en heel goed werkte. Het gaat je misschien een schat aan kennis opleveren door dit met elkaar te delen, maar het gaat je niet uit de gebaande paden laten denken.
Door o.a. het inzetten van spelregels, de ‘Rode Kaart’ en het toepassen van professionele tools kan je de mindset van de aanwezigen al veranderen. Download onze toolbox en ontvang dit meteen in je mail!
Een brainstorm of creatief denken sessie kan je ook voor meer dingen inzetten dan alleen voor het genereren van nieuwe ideeën. Denk aan het ontwikkelen van visie, het bepalen en uitwerken van nota’s, beleid of meerjarenplannen. Valkuilen uit plannen halen en eigen blinde vlekken opsporen, betrokkenheid vergroten van stakeholeders en zelfs weerstand in de tent tackelen op een andere manier.
Kortom, je kan het in allerlei situaties toepassen – juist ook wanneer je niet zo snel denkt aan ‘even’ brainstormen.
Start2Create begeleidt teams en organisaties in diverse programma’s.
Toolbox
Uit de ‘Ja, maar…’ en in de ‘Ja, EN…!’ In onze toolbox vind je een aantal werkvormen om anders te vergaderen. En om in korte tijd tot nieuwe inzichten en ideeën te komen. Wil je de toolbox direct in je mail? Klik dan hier.
Speelde als golfster op de Europese Tour. Maakte al vroeg kennis met ondernemen en het trainersvak.
Sportjournalist van huis uit, met een bak aan ervaring als presentator op radio en televisie. Etienne is een echte ondernemer.
Al op jonge leeftijd gevormd door de turnsport. Daniëlle herken je aan haar lef, energie en lach.