Bereik je wel het maximale met ‘even brainstormen?’ Even een gewetensvraag: hoe vaak hoor je ‘ja, maar?’ in een brainstormsessie, of hoe vaak denk je het stiekem zelf?

Dit is waar het om gaat: uit de modus van standaard ideeën of ‘ja, maar’ breken. Walst die uitspraak (of een soortgelijke) er toch doorheen? Of hoor je andere dooddoeners? Dat is het teken dat de breinen weer op slot gaan. In dit artikel lees je over:

• de essentie van brainstormen en creatief denken
• een ‘reguliere brainstorm’ vs. creatief denken
• tips voor een succesvolle brainstorm. 

De essentie: uit de vaste denkkaders stappen

Er zijn een hoop overeenkomsten tussen brainstormen en creatief denken. Sterker nog, in essentie is er geen verschil.

Vaste denkpatronen doorbreken

Doel van brainstormen en creatief denken is vaste denkpatronen te doorbreken en op andere gedachten komen. En het even anders aan te pakken dan ‘gewoon’. Het doel? Tot oplossingen of ideeën te komen waar je niet eerder aan had gedacht. Samen met anderen, zonder ideeën op te leggen. 

Vragen bepalen

Een concrete vraag is noodzakelijk. Dàt er een vraag wordt gebruikt, zien we bij zowel een reguliere brainstorm als creatief denken. Verderop in deze blog lees je meer over verschillen in het bepalen van vragen en wat daarmee een van de meest gemiste kansen is in een reguliere brainstorm.

Spelregels toepassen

Het buiten de gebaande paden denken moet je wel weten te regisseren. Daarom zijn een aantal spelregels heel handig om in te zetten. Google eens op brainstormen of creatief denken en de kans is groot dat je deze tegen komt:

1. Oordeel uitstellen – we hebben er allemaal last van, maar bewaar je oordel toch tot een later moment.
2. Kwantiteit boven kwaliteit – er bestaat geen fout, je mag alles roepen.
3. Meeliften op elkaar – je zet je brein ook aan door het antwoord van een ander.
4. Lef! – Uit de meest idiote ideeën kunnen unieke oplossingen komen.

Meer over creatief denken

Maar wat er vaak gebeurt in de ‘reguliere’ brainstorm, zoals de meeste mensen het kennen, is bijvoorbeeld toch weer uitkomen op eenzelfde punt, een uitspraak als ‘ja, maar…’, er is een hoop tijd aan gewijd of het is niet duidelijk wat de opvolging gaat zijn. Dat kan aan een aantal essentiële verschillen liggen.

De verschillen

We zetten even wat verschillen voor je op een rij, om te laten zien hoe verschillend de dynamiek en processen lopen in een ‘reguliere’ brainstorm en creatief denken. 

Regulier brainstormen

Natuurlijk komen ze niet altijd voor of allemaal tegelijk, maar de meest bekende kenmerken van een reguliere brainstorm zijn:

• De vraag bepalen in de sessie zelf, met het nodige denkwerk. Wie, wat, welke, waarom of hoe
• Individueel en in stilte je ideeën opschrijven
• Post-its. Véél post-its
• Mindmappen
• Je mond vooral dicht houden als je schrijft
• Spuien
• Tweetallen of kleine groepen
• Een voor een een idee presenteren of het rijtje af
• Eén of een paar mensen lang (of voornamelijk) aan het woord

Creatief denken met Start2Create

• Vooraf of in de sessie een hoe-vraag bepalen en herformuleren. Rekening houden met alle valkuilen in het bepalen van de vraag waarmee je gaat werken
• Vooral veel lawaai produceren als je ideeën opschrijft, met name in groepjes
• Flip-over vellen – en bij de allerhoogste hoge uitzondering een keer een post-it
• Vooral je heel veel uitspreken tijdens het schrijfproces 
• Tweetallen, kleine groepen, grote groepen of massaal
• Steeds een ander die presenteert
• Veel soorten professionele denktechnieken met verschillende doelen

  Voorbeeld van een sessie

Maak je wel eens een stagnatie in de stroom aan ideeën mee? Of zie je vaker dat dezelfde mensen aan het woord zijn of dominant aanwezig zijn, maar wordt er niets van gezegd (of mee gedaan)? Of wordt er wel eens gemopperd, of er is een tekort aan eigenaarschap? Dan ben je waarschijnlijk toch in een reguliere brainstorm beland. 

Wat is vs. wat kan zijn

Een van de grootste valkuilen van een reguliere brainstorm is met elkaar te belanden in een gesprek over wat al is, wat al eerder is geprobeerd (en mislukt), of wat toen gedaan is en heel goed werkte. Het gaat je misschien een schat aan kennis opleveren door dit met elkaar te delen, maar het gaat je niet uit de gebaande paden laten denken. 

Door o.a. het inzetten van de ‘Rode Kaart’ en het toepassen van een specifieke hoe-vraag kan je de mindset al veranderen. Lees er meer over in onze tips hieronder.

Tips

Of je het vanaf nu brainstormen of creatief denken gaat noemen, dat maakt werkelijk niets uit. We hopen wel dat je aan deze tips denkt, om het maximale uit je brainstorm te halen en ècht creatief te gaan denken:

1. Herken de stagnatie in je brainstorm De Bingokaart kan je helpen. Ook de Rode Kaart, als ondersteuning van de spelregels en het uitstellen van oordelen.

2. Werk in korte pressure cookers, in groepjes van ideaal 4. Dat kan ook online. Denk allemaal hardop mee, ook de schrijver. Schrijf met elkaar alle mogelijkheden op! Kijk of je daarmee het stille individuele proces, of het continue hoogste woord van een collega, kan doorbreken.

3. Een sterke vraag formuleren. Begin je vraag met ‘hoe’. En wees zo specifiek mogelijk! Vermijd ‘en’, ‘of’ ‘en/of’, al die komma’s en abstracte begrippen. Maak een keuze en durf echt specifiek te zijn. Alle ins en outs over het formuleren van vragen komen aan bod in onze opleiding (driedaags of online)

4. Strategisch inzetten. Een brainstorm of creatief denken sessie kan je ook voor meer dingen inzetten dan alleen voor het genereren van nieuwe ideeën. Denk aan het ontwikkelen van visie, het bepalen en uitwerken van nota’s, beleid of meerjarenplannen. Valkuilen uit plannen halen en eigen blinde vlekken opsporen, betrokkenheid vergroten van stakeholeders en zelfs weerstand in de tent tackelen op een andere manier.

Kortom, je kan het in allerlei situaties toepassen – juist ook wanneer je niet zo snel denkt aan ‘even’ brainstormen.  

Wil je zelf leren hoe je effectief online kan brainstormen met anderen? En hoe je dit kan faciliteren? In onze Masterclass online faciliteren leer je de basis van creatief denken, een drietal werkvormen en krijg je handvatten mee om de boel ook technisch sterk te begeleiden. Kennis is toepasbaar op allerlei soorten (online) meetings.

Inschrijven Masterclass

Wil je meer weten of een keer sparren? Neem dan contact met ons (Kyra / Etienne) op via [email protected] Of vul het formulier hieronder in.