De mythes in non-verbale communicatie

Waar denk jij als eerste aan bij non-verbale communicatie? De gebaren en de houding van een persoon tijdens een gesprek of als diegene iets presenteert? Of dacht je misschien aan de non-verbale signalen van een mede-weggebruiker? Er zijn tal van voorbeelden. In dit artikel een aantal mythes ontkracht.

Na jaren van wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat non-verbale communicatie maar al te vaak verkeerd wordt geïnterpreteerd.

• Wegkijken naar linksboven of rechtsboven, iemand liegt!
• Opzij (weg)kijken, iemand is ongeïnteresseerd!
• Met de armen over elkaar, dat moet een gesloten of beschermende houding zijn.
• Non verbale communicatie bepaalt voor 93% hoe je boodschap overkomt.

Je kan eigenlijk al deze overtuigingen overboord gooien. Gelukkig is er een hoop non-verbale communicatie die wèl te interpreteren valt, op basis van wetenschappelijkelijk onderzoek.

Het gezicht geeft hele verfijnde non-verbale signalen. Die signalen vinden in hoge mate onbewust plaats en zijn ook niet bewust te sturen. De (automatische) reacties in het brein spelen hierin een sleutelrol.

Het juist interpreteren van non-verbale communicatie

Wat betekenen de houding of beweging van armen, handen, benen of de ogen dan? En kan je hierop uitmaken of iemand liegt? Dat is moeilijk te zeggen, want het hangt af van iemands eigen en unieke ‘repertoire’, alsook de context: voelt iemand zich gemakkelijk of ongemakkelijk?

Het belangrijkste is te waken voor eigen aannames en je eigen oordeel uit te stellen.

Kijkt je gesprekspartner boos met een frons? Of word je argwanend aangekeken met samengeknepen ogen? Dan zijn ‘boos’ en ‘argwanend’ in dit geval je eigen oordeel. Het goede nieuws in deze is dat met deze uitdrukkingen je gesprekspartner (waarschijnlijk) zelfs aandachtig luistert en jouw informatie juist actief verwerkt. 

Denk je dat iemand actief naar je luistert als iemand je ook aankijkt? Helaas, dat hoeft niet zo te zijn. Dat hangt ook af van iemands repertoire en (natuurlijke) stand van de ogen. Soms blijkt het wijs juist even te stoppen met je verhaal, een stilte te laten vallen of een vraag te stellen.

Wat het brein laat zien

Gezichtsuitdrukkingen hangen samen met hoe iemands brein op dat moment functioneert. Staat een persoon open voor communicatie? Dan vindt er een andere activiteit in je amygdala plaats dan als de emmer ‘vol’ zit en diegene niet open staat voor communicatie, of gewoonweg niet meer informatie kan verwerken. Het aflezen van de micro-expressies in iemands gezicht is als het ware (de activiteit) van het brein van iemands gezicht aflezen.

Iemand is ‘in’ de communicatie als diegene:

• beweging laat zien met de wenkbrauwen (wenkbrauwen naar elkaar toe in een frons, wenkbrauwen omhoog of deels omhoog)
• met de wangen omhoog gaat (een lach)
• de onderste oogleden samenknijpt

In de communicatie betekent comfortabel zijn, actief luisteren, informatie verwerken, ervoor open staan dat een ander spreekt.

Iemand is ‘uit’ de communicatie als diegene:

• meer knippert met de ogen dan normaal (deels een knipper of volledige knipper)
• slikt
• op de kaken bijt
• de lippen op elkaar perst
• meer wit onder de iris laat zien dan normaal

Uit de communicatie betekent niet comfortabel zijn, niet actief luisteren, informatie wordt niet verwerkt, of er is iets aan de hand. Deze signalen treden ook op als iemand zelf praat. Dus als iemand vaker knippert met de ogen terwijl diegene iets vertelt, dan is diegene niet comfortabel over dat onderwerp.

De trainers van Start2Create passen deze kennis toe bij het begeleiden van sessies. Denk aan teambuilding sessies, incompany trajecten of de opleiding creatief denken.

Wil je iemand repertoire leren herkennen, doorzien en hierop trefzeker handelen? Neem dan contact op met Insa Consultancy en vraag naar An Gaiser. Zij traint deelnemers actief in het leren herkennen en interpreteren van non-verbale communicatie.

Meer weten over non-verbale communicatie en hoe je dit in gesprekstechnieken kunt benutten? Neem dan contact op met Kyra (06 19836263 / kyra@start2create.nl) of vul het formulier hieronder in.